Verse 1. (metre: śārdūlavikrīḍita)
<1>1lokāviṣkṛti-saṃkṣaya-sthiti-kṛtāṃ yaḥ kāraṇaṃ vedhasāM
dhvasta-dhvānta-cayāḥ parāstarajaso dhyāyanti yaṃ yoginaḥ|
yasyārddha-sthita-yoṣito pi hṛdaye nāsthāyi ceto-bhuvā
bhūtātmā tripurāntakaḥ sa
<2>2jayati śreyaḥ-prasūtir bhuvaḥ||
Verse 2. (metre: śārdūlavikrīḍita)
āśoṇāṃ phaṇinaḥ phaṇopala-rucā saiṅghīṃ vasānaṃ tvacaṃ
śubhrāṃ locana-janmanā kapiśayad bhāsā kapālāvalīM
tanvīṃ dhvānta-nudaṃ mṛgākṛti-bhṛto vibhrat kalāṃ maulinā
diśyād andha-
<3>3ka-vidviṣaḥ sphurad-ahi stheyaḥ padaṃ vo vapuḥ||
Verse 3. (metre: unidentified02)
suta-śataṃ lebhe nṛpo śvapatir
vvaivasvatād yad guṇoditaM
tat-prasūtā durita-vṛtti-rudho
mukharāḥ kṣitīśāḥ kṣatārayaḥ||
Verse 4. (metre: śārdūlavikrīḍita)
teṣv āpe harivarmmaṇāvani-bhujā bhūtir bhu-
<4>4vo bhūtaye|
ruddhāśeśa-digantarāla-yaśasā rugṇāri-sampat-tviṣā|
saṅgrāme hutabhuk-prabhā-kapiśitaṃ vaktraṃ samīkṣyāribhir
yo bhītaieḥ praṇatas tataś ca bhuvane jvālāmukhākhyāṃ gataḥ||
Verse 5. (metre: upajāti)
loka-sthitīnāṃ sthitaye sthi-
<5>5tasya
manor ivācāra-viveka mārgge{+|}
jagāhire yasya jaganti ramyāḥ
sat-kīrttayaḥ kīrttayitavya-nāmnaḥ||
Verse 6. (metre: upajāti)
tasmāt payodher iva śīta-raśmir
ādityavarmmā nṛpatir bbabhūva|
varṇṇāśramācāra-vidhi-praṇīte
yaṃ prāpya
<6>6sāphalyam iyāya dhātā||
Verse 7. (metre: mālinī)
hutabhuji makha-madhyāsaṅgini dhvānta-nīlaM
viyati pavana-janma-bhrānti-vikṣepa-bhūyaḥ|
mukharayati samantād utpatad-dhūma-jālaM
śikhi-kulam uru-meghā-śaṅki yasya
<7>7prasaktaM||
Verse 8. (metre: śārdūlavikrīḍita)
tenāpīśvaravarmmaṇaḥ kṣiti-pateḥ kṣatra-prabhāvāptāye{-|}
janmākāri kṛtātmanaḥ kkratu-gaṇeṣv āhūta-vṛttra-dviṣaḥ{+|}
yasyotkhāta-kali-svabhāva_-caritasyācāra-mārggaṃ nṛpā
yatnenāpi yayāti-
<8>8tulya-yaśaso nānye nugantuṃ kṣamāḥ||
Verse 9. (metre: sragdharā)
nītyā śauryaṃ viśālaṃ suhṛdam akuṭhinenottamecchāṅ kulena|
tyāgaṃ pātreṇa vitta-prabhavam api hyā yauvanaṃ saṃyamena
vācaṃ satyena ceṣṭāṃ śruti-patha-vidhinā praśraye-
<9>9ṇottama-rddhiM
yo badhnan naiva khedaṃ vrajati kali-maya-dhvānta-magne pi loke||
Verse 10. (metre: śārdūlavikrīḍita)
yasyejyāsv aniśaṃ yathā-vidhi-huta-jyotir-jvalaj-janmanā|
dhūmen-āñjana-bhaṅga-mecaka-rucā dik-cakkravāle tate|
āyātā nava-
<10>10vāri-bhāra-vinaman-meghāvalī prāvṛḍ ity
unmādoddhata-cetasaḥ śikhi-gaṇā vācalatām āyayuḥ||
Verse 11. (metre: śārdūlavikrīḍita)
tasmāt sūryya ivodayādri-śiraso dhātur mmarutvān iva
kṣīrodād iva tarjjitendu-kiraṇaḥ kānta-prabhaḥ kaustubhaḥ
<11>11bhūtānām udapadyata sthiti-karaḥ stheṣṭhaṃ mahimnaḥ padaM
rājan rājaka-maṇḍalāmbara-śaśī śrīśānavarmmā nṛpaḥ||
Verse 12. (metre: śārdūlavikrīḍita)
lokānām upakāriṇāri-kumuda-vyālupta-kānti-śriyā{-|}
mitrāsyāmburuhākgara-dyuti-kṛtā bhūri-
<12>12pratāpa-tviśā{+|}
yenācchādita-sat-pathaṃ kali-yuga-dhvāntāvamagnañ-jagat
sūryeṇeva samudyatā kṛtam idaṃ bhūyaḥ pravṛtta-kkriyaM||
Verse 13. (metre: śārdūlavikrīḍita)
jitvāndhrādhipatiṃ sahasra-gaṇita-tredhā-kṣarad-vāraṇaM
vyāvalgan niyutāti-
<13>13saṃkhya-turagān bhaṅktvā raṇe sūlikā(N)
kṛtvā cāyati-moaucita-sthala-bhuvo gauḍān samudrāśrayān
adhyāsiṣṭa nata-kṣitīśa-caraṇaḥ sihāsanaṃ yo jitī||
Verse 14. (metre: śārdūlavikrīḍita)
prasthāneṣu balārṇṇav-ābhigamana-kṣobha-sphuṭad-bhūtala-
<14>14prodbhūta-sthagitārkka-maṇḍala-rucā dig-vāypinā reṇunā{+|}
yasyāmūḍha-dinādi-madhya-viratau loke ndhakārī-kṛte|
vyaktiṃ nāḍikayaiva yānti jayino yāmās tri-yāmāsv iva||
Verse 15. (metre: drutavilambita)
praviśatī kali-māruta-ghaṭṭitā
<15>15kṣitir alakṣya-rasātala-vāridhau|
guṇa-śatair avabadhya samantataḥ
sphuṭita-naur iva yena balād dhritā||
Verse 16. (metre: śārdūlavikrīḍita)
jyāghāta-vraṇa-rūḍhi-karkkaśa-bhujā vyākṛṣṭa-śārṅga-cyutāny
asyāvāpya patattriṇo raṇa-mukhe prāṇān amuñca-
<16>16n dviṣaḥ{+|}
yasmin śāsati ca kṣitiṃ kṣiti-patau jāteva bhūyas trayī|
tena dhvasta-kali-pravṛtti-timiraḥ śrī-sūryyavarmmājani||
Verse 17. (metre: śārdūlavikrīḍita)
yo bālendu-sakānti-kṛtsna-bhuvana-preyo dadhad yauvanaM
śāntaḥ śāstra-vicāraṇā-
<17>17hita-manāḥ pāraṅ kalānāṅ gataḥ|
lakṣmī-kīrtti-sarasvatī-prabhṛtayo yaṃ spardhayevāśritā
loke kāmita-kāmi-bhāva-rasikaḥ kāntā-jano bhūyasā||
Verse 18. (metre: śārdūlavikrīḍita)
sad-vṛttena balāt kaler avanataṃi tāvat pravṛddhātmano
bāṇai-
<18>18s tāvad avasthitaṃ smṛti-bhuvaḥ kāntā-śarīra-kṣatau|
lakṣmyā tāvad akāṇḍa-bhaṅga-ja-bhayaṃ tyaktam parāpāśrayaM
yāvan nāvirakāri yasya janatā-kāntaṃ vapur vvedhasā||
Verse 19. (metre: śārdūlavikrīḍita)
lakṣmyaḥ śatru-bhuvaḥ kuca-graha-bhayāveśa-bhrama-
<19>19l-locanā{-|}
yenākṛṣya bhujena visphurad-asi-jyotiḥ kalāsaṅginā{+|}
kāntā manmathineva kāmita-vidā gāḍhaṃ nipīḍyorasā{-| }
prāyeṇānya-manuṣya-saṃśraya-kṛtaṃ bhā_vaṃ parityājitā||
Verse 20. (metre: vasantatilaka)
tenānatonnati-kṛtā
<20>20mṛgayā-gatena
dṛṣṭvādyam andhaka-bhido bhavanaṃ viśīrṇṇaM
svecchā-samunnatam akāri lalāma bhūmeḥ
kṣemeśvara-pratitha-nāma śaśāṅka-śubhraM||
Verse 21. (metre: anuṣṭubh)
ekādaśātirikteṣu
ṣaṭsu śātita-vidviṣi|
śateṣu śaradāṃ
<21>21patyau
bhuvaḥ śrīśānavarmmaṇi||
Verse 22. (metre: sragdharā)
yasmin kāle mbu-vāhā nava-gavala-rucaḥ prānta-lagnendra-cāpās
tanvanty āśā-vitānaṃ sphurad-uru-taḍitaḥ sāndra-dhīraṃ kvaṇantaḥ|
vātāś cāvānti nīpān nava-kusuma-cayānamra-mūrdhno
<22>22dhunānās
tasmin muktāmbu-megha-dyuti bhavanam ado nirmmitaṃ śūlapāṇeḥ||
Verse 23. (metre: anuṣṭubh)
kumāraśānteḥ putreṇa
garggarākaṭa-vāsinā|
nṛpānurāgāt pūrvveyam
akāri raviśāntinā|| utkīrṇṇā mihiravarmmaṇā[+||]
Verse 1. (metre: śārdūlavikrīḍita)
<1>1lokāviṣkṛti-saṃkṣaya-sthiti-kṛtāṃ yaḥ kāraṇaṃ vedhasāM
dhvasta-dhvānta-cayāḥ parāstarajaso dhyāyanti yaṃ yoginaḥ|
yasyārddha-sthita-yoṣito pi hṛdaye nāsthāyi ceto-bhuvā
bhūtātmā tripurāntakaḥ sa
<2>2jayati śreyaḥ-prasūtir bhuvaḥ||
Verse 2. (metre: śārdūlavikrīḍita)
āśoṇāṃ phaṇinaḥ phaṇopala-rucā saiṅghīṃ vasānaṃ tvacaṃ
śubhrāṃ locana-janmanā kapiśayad bhāsā kapālāvalīM
tanvīṃ dhvānta-nudaṃ mṛgākṛti-bhṛto vibhrat kalāṃ maulinā
diśyād andha-
<3>3ka-vidviṣaḥ sphurad-ahi stheyaḥ padaṃ vo vapuḥ||
Verse 3. (metre: unidentified02)
suta-śataṃ lebhe nṛpo śvapatir
vvaivasvatād yad guṇoditaM
tat-prasūtā durita-vṛtti-rudho
mukharāḥ kṣitīśāḥ kṣatārayaḥ||
Verse 4. (metre: śārdūlavikrīḍita)
teṣv āpe harivarmmaṇāvani-bhujā bhūtir bhu-
<4>4vo bhūtaye|
ruddhāśeśa-digantarāla-yaśasā rugṇāri-sampat-tviṣā|
saṅgrāme hutabhuk-prabhā-kapiśitaṃ vaktraṃ samīkṣyāribhir
yo bhītaieḥ praṇatas tataś ca bhuvane jvālāmukhākhyāṃ gataḥ||
Verse 5. (metre: upajāti)
loka-sthitīnāṃ sthitaye sthi-
<5>5tasya
manor ivācāra-viveka mārgge{+|}
jagāhire yasya jaganti ramyāḥ
sat-kīrttayaḥ kīrttayitavya-nāmnaḥ||
Verse 6. (metre: upajāti)
tasmāt payodher iva śīta-raśmir
ādityavarmmā nṛpatir bbabhūva|
varṇṇāśramācāra-vidhi-praṇīte
yaṃ prāpya
<6>6sāphalyam iyāya dhātā||
Verse 7. (metre: mālinī)
hutabhuji makha-madhyāsaṅgini dhvānta-nīlaM
viyati pavana-janma-bhrānti-vikṣepa-bhūyaḥ|
mukharayati samantād utpatad-dhūma-jālaM
śikhi-kulam uru-meghā-śaṅki yasya
<7>7prasaktaM||
Verse 8. (metre: śārdūlavikrīḍita)
tenāpīśvaravarmmaṇaḥ kṣiti-pateḥ kṣatra-prabhāvāptāye{-|}
janmākāri kṛtātmanaḥ kkratu-gaṇeṣv āhūta-vṛttra-dviṣaḥ{+|}
yasyotkhāta-kali-svabhāva_-caritasyācāra-mārggaṃ nṛpā
yatnenāpi yayāti-
<8>8tulya-yaśaso nānye nugantuṃ kṣamāḥ||
Verse 9. (metre: sragdharā)
nītyā śauryaṃ viśālaṃ suhṛdam akuṭhinenottamecchāṅ kulena|
tyāgaṃ pātreṇa vitta-prabhavam api hyā yauvanaṃ saṃyamena
vācaṃ satyena ceṣṭāṃ śruti-patha-vidhinā praśraye-
<9>9ṇottama-rddhiM
yo badhnan naiva khedaṃ vrajati kali-maya-dhvānta-magne pi loke||
Verse 10. (metre: śārdūlavikrīḍita)
yasyejyāsv aniśaṃ yathā-vidhi-huta-jyotir-jvalaj-janmanā|
dhūmen-āñjana-bhaṅga-mecaka-rucā dik-cakkravāle tate|
āyātā nava-
<10>10vāri-bhāra-vinaman-meghāvalī prāvṛḍ ity
unmādoddhata-cetasaḥ śikhi-gaṇā vācalatām āyayuḥ||
Verse 11. (metre: śārdūlavikrīḍita)
tasmāt sūryya ivodayādri-śiraso dhātur mmarutvān iva
kṣīrodād iva tarjjitendu-kiraṇaḥ kānta-prabhaḥ kaustubhaḥ
<11>11bhūtānām udapadyata sthiti-karaḥ stheṣṭhaṃ mahimnaḥ padaM
rājan rājaka-maṇḍalāmbara-śaśī śrīśānavarmmā nṛpaḥ||
Verse 12. (metre: śārdūlavikrīḍita)
lokānām upakāriṇāri-kumuda-vyālupta-kānti-śriyā{-|}
mitrāsyāmburuhākgara-dyuti-kṛtā bhūri-
<12>12pratāpa-tviśā{+|}
yenācchādita-sat-pathaṃ kali-yuga-dhvāntāvamagnañ-jagat
sūryeṇeva samudyatā kṛtam idaṃ bhūyaḥ pravṛtta-kkriyaM||
Verse 13. (metre: śārdūlavikrīḍita)
jitvāndhrādhipatiṃ sahasra-gaṇita-tredhā-kṣarad-vāraṇaM
vyāvalgan niyutāti-
<13>13saṃkhya-turagān bhaṅktvā raṇe sūlikā(N)
kṛtvā cāyati-moaucita-sthala-bhuvo gauḍān samudrāśrayān
adhyāsiṣṭa nata-kṣitīśa-caraṇaḥ sihāsanaṃ yo jitī||
Verse 14. (metre: śārdūlavikrīḍita)
prasthāneṣu balārṇṇav-ābhigamana-kṣobha-sphuṭad-bhūtala-
<14>14prodbhūta-sthagitārkka-maṇḍala-rucā dig-vāypinā reṇunā{+|}
yasyāmūḍha-dinādi-madhya-viratau loke ndhakārī-kṛte|
vyaktiṃ nāḍikayaiva yānti jayino yāmās tri-yāmāsv iva||
Verse 15. (metre: drutavilambita)
praviśatī kali-māruta-ghaṭṭitā
<15>15kṣitir alakṣya-rasātala-vāridhau|
guṇa-śatair avabadhya samantataḥ
sphuṭita-naur iva yena balād dhritā||
Verse 16. (metre: śārdūlavikrīḍita)
jyāghāta-vraṇa-rūḍhi-karkkaśa-bhujā vyākṛṣṭa-śārṅga-cyutāny
asyāvāpya patattriṇo raṇa-mukhe prāṇān amuñca-
<16>16n dviṣaḥ{+|}
yasmin śāsati ca kṣitiṃ kṣiti-patau jāteva bhūyas trayī|
tena dhvasta-kali-pravṛtti-timiraḥ śrī-sūryyavarmmājani||
Verse 17. (metre: śārdūlavikrīḍita)
yo bālendu-sakānti-kṛtsna-bhuvana-preyo dadhad yauvanaM
śāntaḥ śāstra-vicāraṇā-
<17>17hita-manāḥ pāraṅ kalānāṅ gataḥ|
lakṣmī-kīrtti-sarasvatī-prabhṛtayo yaṃ spardhayevāśritā
loke kāmita-kāmi-bhāva-rasikaḥ kāntā-jano bhūyasā||
Verse 18. (metre: śārdūlavikrīḍita)
sad-vṛttena balāt kaler avanataṃi tāvat pravṛddhātmano
bāṇai-
<18>18s tāvad avasthitaṃ smṛti-bhuvaḥ kāntā-śarīra-kṣatau|
lakṣmyā tāvad akāṇḍa-bhaṅga-ja-bhayaṃ tyaktam parāpāśrayaM
yāvan nāvirakāri yasya janatā-kāntaṃ vapur vvedhasā||
Verse 19. (metre: śārdūlavikrīḍita)
lakṣmyaḥ śatru-bhuvaḥ kuca-graha-bhayāveśa-bhrama-
<19>19l-locanā{-|}
yenākṛṣya bhujena visphurad-asi-jyotiḥ kalāsaṅginā{+|}
kāntā manmathineva kāmita-vidā gāḍhaṃ nipīḍyorasā{-| }
prāyeṇānya-manuṣya-saṃśraya-kṛtaṃ bhā_vaṃ parityājitā||
Verse 20. (metre: vasantatilaka)
tenānatonnati-kṛtā
<20>20mṛgayā-gatena
dṛṣṭvādyam andhaka-bhido bhavanaṃ viśīrṇṇaM
svecchā-samunnatam akāri lalāma bhūmeḥ
kṣemeśvara-pratitha-nāma śaśāṅka-śubhraM||
Verse 21. (metre: anuṣṭubh)
ekādaśātirikteṣu
ṣaṭsu śātita-vidviṣi|
śateṣu śaradāṃ
<21>21patyau
bhuvaḥ śrīśānavarmmaṇi||
Verse 22. (metre: sragdharā)
yasmin kāle mbu-vāhā nava-gavala-rucaḥ prānta-lagnendra-cāpās
tanvanty āśā-vitānaṃ sphurad-uru-taḍitaḥ sāndra-dhīraṃ kvaṇantaḥ|
vātāś cāvānti nīpān nava-kusuma-cayānamra-mūrdhno
<22>22dhunānās
tasmin muktāmbu-megha-dyuti bhavanam ado nirmmitaṃ śūlapāṇeḥ||
Verse 23. (metre: anuṣṭubh)
kumāraśānteḥ putreṇa
garggarākaṭa-vāsinā|
nṛpānurāgāt pūrvveyam
akāri raviśāntinā|| utkīrṇṇā mihiravarmmaṇā[+||]